- Sidechain là một blockchain độc lập nhưng có thể tương tác với các blockchain chính (mainchain) để giảm tải cho mainchain (ví dụ Optimism là sidechain của Etherum).
- Sidechain hoạt động song song với mainchain với quy mô nhỏ hơn và nhanh hơn. Nhiệm vụ của nó là xác thực và thực thi dữ liệu từ mainchain.
- Cơ chế hoạt động của Sidechain dựa trên hai yếu tố chính: Two Way Peg để chuyển tiền giữa các blockchain và Federation để kiểm soát quá trình chuyển tiền.
- Sidechain mang lại lợi ích như cải thiện khả năng mở rộng, dễ dàng nâng cấp và tối ưu hóa chi phí.
- Một số Sidechain tiêu biếu được đề cập bao gồm Optimism, Polygon, Arbitrum.
Khả năng mở rộng, phi tập trung và tính bảo mật là 3 nhân tố hàng đầu mà một Blockchain cần đảm bảo. Tuy nhiên, việc cân bằng 3 yếu tố này không hề đơn giản, nhất là khả năng duy trì BlockchainCó nghĩa là chuỗi các khối chứa các giao dịch được kết nối với nhau theo dạng móc xích có liên quan chặt chẽ với nhau. Đây là từ khoá chỉ cho việc ứng dụng kỹ thuật móc xích các khối thành chuỗi kết nối với nhau và sử dụng công nghệ mạng ngang hàng để lưu đồng bộ dữ liệu trên tất cả các nút mạng. Vì công nghệ này sử dụng các nút mạng được kết nối ngang hàng với nhau nên có thể thời gian ở các nút mạng không giống nhau nên việc sử dụng các khối kết nối móc xích như vậy để đảm bảo thứ tự thời gian của chúng. size. Để giải quyết thực trạng này, nhiều giải pháp mở rộng ngoài chuỗi (off-chain) đã ra đời, điển hình như: SidechainMột giải pháp mở rộng quy mô được xây dựng song song với blockchain chính để giảm tải cho chuỗi khối này., Rollup, Plasma,… Trong bài viết dưới đây, CryptoX100.com sẽ giúp bạn tìm hiểu Sidechain là gì cũng như những lợi ích mà Blockchain này mang đến cho người dùng.
Giới thiệu tổng quan về Sidechain
Sidechain là gì?
Sidechain là một thuật ngữ trong lĩnh vực Blochchain được vận hành như một Blockchain độc lập, nhưng vẫn có khả năng chạy song song với các main-chain để tích hợp thêm các tính năng cần thiết và bảo toàn độ hiệu quả ví dụ về Sidechain như layer 2 Optimism mặc dù chạy độc lập nhưng Optimism chỉ phụ trách tính toán, nhóm phép tính lại để nền tảng mẹ tức Etherum chạy điều này giúp giảm phí gas và tốc độ xử lý giao dịch, các dữ liệu về giao dịch được ghi trên nền tảng mẹ điều này vẫn đảm bảo tính bảo mật và phi tập trung cho giao dịch.
Bạn có thể đọc bài viết tìm hiểu về Optimism cách thức nó hoạt động để có thêm nhiều kiến thức về đồng Crypto cực hot được hậu thuẫn bởi Coinbase nhé các bạn.
Về cơ bản, main-chain và Sidechain có thể tương tác, kết nối với nhau. Nghĩa là toàn bộ dữ liệu, tiền mã hóa giữa 2 Blockchain này có thể tự do chuyển đổi. Nhờ sự tương tác và hoạt động song hành, các dự án trên những Blockchain này có thể mở rộng hệ sinh thái theo hướng phi tập trung.
Vì vậy, dù là một Blockchain độc lập nhưng Sidechain không thể hoạt động nếu không có sự hỗ trợ của main-chain. Tuy nhiên, nếu không có Sidechain, main-chain vẫn có thể hoạt động chỉ là không hiệu quả bằng.
Các thành phần chính của Sidechain bao gồm: miners/validator riêng và các thuật toán đồng thuận, như PoSGiao thức đồng thuận xác nhận giao dịch thông qua hoạt động staking coin, người tham gia staking sẽ nhận được các đồng tiền mới để làm phần thưởng. Những đồng tiền đang sử dụng PoS gồm: Cardano (ADA), EOS (EOS), TRON (TRX), Tezos (XTZ), Polkadot (DOT),… hoặc PoWGiao thức đồng thuận xác nhận giao dịch thông qua hoạt động đào block, thợ đào sẽ nhận được các đồng tiền mới để làm phần thưởng. Những đồng tiền đang sử dụng PoW gồm: Bitcoin cùng các bản fork, Ethereum (ETH), Litecoin (LTC), Ethereum Classic (ETC), Dogecoin (DOGE),…. Blockchain này sở hữu cơ sở hạ tầng riêng nên vẫn tách biệt với main-chain. Nhờ đó, các dữ liệu và tiền mã hóa trên main-chain vẫn đảm bảo được tính bảo mật.
Nguyên lý hoạt động của Sidechain
Không giống như các main-chain, Sidechain hoạt động nhanh, tập trung với quy mô nhỏ hơn. Nhiệm vụ cốt lõi của Sidechain là thực thi và xác minh dữ liệu từ main-chain. Đồng thời, Sidechain cũng tích hợp thêm những tính năng tối ưu khác, như kích hoạt Smart Contracts cho các Blockchain.
Để có thể tương tác với main-chain, Sidechain đã sử dụng 2 cơ chế chính: Two Way Peg và Federation.
Two Way Peg (Chốt 2 chiều)
Đây được xem là “cầu nối” giúp Sidechain và các main-chain tương tác với nhau. Two Way Peg đảm bảo quyền sở hữu tài sản cho người dùng cho các Blockchain thông qua 2 quá trình: Locking up (Khóa tài sản) và Releasing (Giải phóng tài sản).
Locking up
Quy trình này được thực thi khi người dùng chuyển token từ main-chain sang Sidechain. Trong giai đoạn này, các token sẽ bị lock trong một Smart Contracts hoặc ví điện tử.
Nơi lưu trữ token thường được kiểm soát bởi máy tính hoặc code. Tính năng này hạn chế tình trạng một lượng lớn tài sản còn sót lại trên cả 2 chain. Người dùng trên Sidechain sẽ nhận được token tương tài sản bị lock trên main-chain khi kết thúc quá trình luân chuyển.
Releasing
Ngược lại với Locking up, quy trình Releasing được thực thi khi chuyển token từ Sidechain sang main-chain. Để thực hiện quy trình này, các token trên Sidechain sẽ được release (giải phóng) khi chuyển sang main-chain. Nhờ đó, tài sản của cả 2 Blockchain sẽ không bị trùng lặp nhau.
Federation (Trung gian)
Vai trò chính của Federation là lock và release token giữa hai Blockchain. Trên thực tế, các Federation không phải là nhân tố quá quan trọng. Tuy nhiên, chúng có khả năng giúp những phiên giao dịch được thực hiện một cách trọn vẹn.
Thông thường, các Federation được tạo ra bằng code. Ngoài ra, những tổ chức đại diện cho Sidechain cũng có quyền kiểm soát các Federation. Những Federation có trách nhiệm đảm bảo lượng token mới được mint tương ứng với lượng token bị lock trên main-chain trước khi các phiên giao dịch được thực hiện. Nếu không, các giao dịch sẽ bị hủy bỏ ngay lập tức.
Sidechain mang đến lợi ích gì?
Cải thiện khả năng mở rộng
Tính năng hàng đầu và quan trọng nhất của Sidechain là khả năng mở rộng mạng lưới. Với sự hỗ trợ của Sidechain, việc tính toán các phiên giao dịch được đơn giản hóa.
Đồng thời, Sidechain còn giúp cho việc tắc nghẽn trên main-chain được cải thiện đáng kể. Sidechain cho phép người dùng thực hiện giao dịch với tốc độ nhanh nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả. Song, Blockchain này cũng không phá vỡ tính toàn vẹn của các main-chain.
Nâng cấp dễ dàng
Trên thực để, để nâng cấp hoặc cải thiện tính năng của Blockchain cần phải đạt sự đồng thuận từ các miners. Quy trình này thường rất phức tạp và đòi hỏi khá nhiều thời gian, công sức. Tuy nhiên, với một Blockchain nhỏ và được kết nối với main-chain, Sidechain đã giải quyết thực trạng này một cách nhanh chóng.
Sidechain hỗ trợ các developers thử nghiệm và thực thi các ý tưởng mới của mình mà không cần sự chấp thuận từ các miners như trên main-chain. Vì vậy, nếu các ý tưởng không thành công, developers có thể chỉnh sửa, nâng cấp hoặc bổ sung mà không làm ảnh hưởng đến main-chain.
Tối ưu hóa
Với khả năng luân chuyển tiền mã hóa từ main-chain sang Sidechain và ngược lại giúp người dùng dễ dàng tiếp cận với công nghệ Blockchain theo nhiều phương diện.
Tính năng này còn giúp các ứng dụng Lending & Borrowing truy cập tài sản bằng nhiều chain khác nhau. Ngoài ra, nếu không hài lòng với tốc độ hoặc chi phí giao dịch trên main-chain, developers có thể triển khai dApps của mình trên các chain phụ phù hợp.
Một số hạn chế của Sidechain
Quy trình chuyển đổi tương đối phức tạp
Không ai có thể phủ nhận độ hiệu quả của Sidechain về tốc độ xử lý giao dịch. Nhưng “tiền nào của nấy”. Tốc độ giao dịch nhanh kèm theo chi phí giao dịch cũng đắt hơn khi người dùng chuyển đổi token.
Bên cạnh đó, không phải ai cũng thuận lợi chuyển tài sản qua lại giữa các Blockchain khi thực hiện giao dịch. Nhất là những người dùng mới, chưa có nhiều kinh nghiệm trade coin sẽ rất khó khăn trong việc thực thi các thao tác.
Bảo mật kém hiệu quả
Thực tế cho thấy, các Sidechain có khả năng bảo mật kém vì người dùng tự chịu trách nhiệm về thông tin của mình. Nếu không đủ khả năng bảo vệ một Sidechain, bạn hoàn toàn có thể bị hackers tấn công. Những Sidechain nhỏ hoàn toàn có thể bị 51% Attack (tấn công 51%).
Các Sidechain tiêu biểu
Arbitrum
Arbitrum là nền tảng Sidechain lớn nhất của mạng lưới Ethereum với khối lượng TVL lên đến 2.1 tỷ USD, tốc độ xử lý giao dịch cùng phí giao dịch siêu thấp chính là yếu tố khiến mạng lưới khi chưa ra mắt token đã được ủng hộ rất lớn hiện tại Arbitrum đã ra mắt mã token có ký hiệu là ARB.
Arbitrum giải quyết vấn đề mở rộng của Ethereum bằng cách chuyển các giao dịch từ được thực thi trực tiếp trên chuỗi khối sang xử lý ngoài chuỗi, rồi sau đó mới đăng kết quả lên mạng lưới Ethereum.
Tham khảo chi tiết bài viết về Arbitrum và cách thức hoạt động của nó
Polygon (Matic)
Tượng tự như Optimism, Polygon cũng là một Sidechain của mạng lưới Ethereum. Nền tảng này tập trung vào khả năng mở rộng của main-chain. Điểm đặc trưng của Polygon là có thể thực hiện số lượng giao dịch ngang bằng mạng lưới chính. Thậm chí, tốc độ xử lý giao dịch của Sidechain này còn nhanh hơn Ethereum gấp nhiều lần.
Có thể nói, Polygon là một trong những Sidechain được ưa chuộng nhất hiện nay. Nền tảng này đã và đang thu hút rất nhiều developers đến để triển khai giao thức và ứng dụng mới. Đặc biệt, chi phí thực hiện giao dịch của Polygon tương đối rẻ, phù hợp với “hầu bao” của các nhà đầu tư vừa và nhỏ.
Tuy nhiên, các node, validators và cơ chế đồng thuận của Polygon hoạt động riêng lẻ. Vì vậy, tính bảo mật của Sidechain này kém hiệu quả hơn so với Ethereum.
Tham khảo chi tiết bài viết về Polygon tìm hiểu về dự án thu được 450 triệu USD đầu tư
Optimism
Optimism là dự án được hẫu thuẫn bởi Coinbase với tốc độ lớn mạnh nhanh chóng như các dự án layer 2 khác chạy trên nền tảng Etherum thì tốc độ xử lý giao dịch và chi phí thấp là điểm cộng của dự án. Ngoài ra bạn dễ dàng mua bán nó trên hầu hết các sàn giao dịch crypto hiện nay.
Đọc bài viết về Optimism và các công nghệ điểm mạnh của Optimism
Tính đến nay, Sidechain đã có một hành trình tương đối dài. Dù đã giải quyết phần nào các vấn đề nan giải của một Blockchain, nhưng các Sidechain vẫn chưa thật sự hoàn thiện. Qua bài viết trên, CryptoX100.com hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về Sidechain cũng như những vấn đề xoay quanh Blockchain này. Chúc bạn gặt hái nhiều thành công trong các dự án sắp tới!
Những câu hỏi thường gặp
Sidechain giải quyết vấn đề nào của Blockchain?
Nhiệm vụ chính của Sidechain là cải thiện khả năng mở rộng của các main-chain.
Có cần tạo Sidechain mới mỗi khi sử dụng không?
Câu trả lời là “Không!”. Khi mỗi Sidechain được tạo ra, chúng sẽ được duy trì và cho phép người dùng thoải mái trải nghiệm các dịch vụ.
Phát triển Sidechain có tốn kém không?
Rất tiếc là có! Tính bảo mật của Sidechain không cao, đòi hỏi các miners nỗ lực rất nhiều để đảm bảo tính an toàn. Vì vậy, để hình thành Sidechain, phải cần đến một khoản đầu tư khổng lồ.
Không có main-chain, Sidechain hoạt động được không?
Tất nhiên là không! Dù là một Blockchain độc lập nhưng Sidechain vẫn phụ thuộc vào man-chain để tích hợp thêm tính năng và tăng hiệu quả.